Rehberlik

Duyan ve düşünen canlı bir varlık olarak insan, günlük yaşantısında birçok problemle karşılaşmaktadır. Bu problemler arasında aile içi, meslek içi, toplumsal ve bireysel sorunlar sayılabilir. Birey tüm bu problemlerle başa çıkmaya çalışırken aynı zamanda bazı tercihler yapmak, kararlar almak, yeni uyumlar sağlamak durumundadır. Kişi sorunlarının bir çoğunu kendi imkanları ile uygun bir çözüme kavuşturabilir ama bazı sorunlar bireyi köşeye sıkıştırır. Bu durumda kişi ya problemin çeşitleri, yönleri hakkında yeterli bilgiye, gerekli tecrübeye ve moral gücüne sahip değildir ya da kendini iyi tanımamaktadır. Bu süreçte kişi dışarıdan birinin “ bilen birinin” yardımına ihtiyaç duyacaktır. Bireye yardım etmenin özünü oluşturan rehberlik hizmetleri genel olarak tanımlanacak olursa “rehberlik, bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru tercihler yaparak kendini gerçekleştirmesi için yapılan sistematik ve profesyonel yardım sürecidir”. Yardım kavramıyla kastedilen tavsiye vermek, akıl öğretmek, bireyi doğru olduğu varsayılan bir hareket tarzı benimsemeye ve uygulamaya zorlamak olmayıp, onun çeşitli seçenekleri tanımada en uygun olanı seçmesi için gerekli değerlendirmeyi yapabilecek hale gelmesine çalışmaktır.

Rehberlik hizmetleri birey merkezli, sürekli ve insanın var olduğu her yerde yapılması gereken hizmetlerdir. Genel anlamda rehberlik hizmetlerine bakıldığında, şu unsurları temel aldığı görülür: Rehberlik bireye yardım etme sürecidir. Rehberlik yardımı psikolojik bir yardımdır, yol gösterme, öğüt verme, bilgi yardımı değildir. Bu süreçte hem yardım alan hem de yardımı eden önemlidir ve bunlar arasındaki ilişkinin istekliliği ve gönüllülüğü esas alınmalıdır. Rehberlik yardımı bireyi hedef alır. Hizmetlerin merkezinde birey vardır. Okul ortamında rehberliğin ilgilendiği birey öğrencidir. Her öğrenci geliştirilebilecek kapasiteye ve değere sahiptir. Rehberlik bilimsel ve profesyonel bir yardımdır.

Rehberlik hizmetinin dayandığı bilimsel ilkeler ve yöntemler vardır. Rehberlik hizmeti bu alanda yetişmiş uzman kişilerce profesyonel düzeyde sunulmalıdır. Rehberliğin esası bireyin kendisini gerçekleştirmesine yardım etmektir. Kendini gerçekleştirme psikolojik danışma ve rehberlik yardımının tüm boyutlarını içine alır. Rehberlik hizmeti eğitim-öğretimden farklı bir hizmet grubudur ancak bu alanları tamamlar ve eğitim öğretim süreci açısından verimli kılar. Okullarda rehberlik hizmetlerinin gerekliliği ve önemi şöyle özetlenebilir: Yaşamın gittikçe karmaşık bir yapıya bürünmesi okul program ve çeşitlerini de arttırmıştır. Bugün ilköğretimi bitiren bir çocuğun gidebileceği birçok orta dereceli okul ve program mevcuttur. Önemli olan çocuğun ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda uygun okul ve programlara yönlendirilmesidir

Öğrencinin sorunu yalnızca okul seçmekle bitmez girdiği okulun dalları arasından kendine en uygun olan alanları, dersleri de seçme durumundadır. Çünkü hatalı seçimlerde başarısızlık, mutsuzluk, okulu bırakmaya kadar giden durumlar kaçınılmaz olmaktadır. İçinde bulunduğu toplumun kurallarına uyabilen, haklara saygılı, demokrat bireyler yetiştirmede rehberlik hizmetlerine ihtiyaç vardır. Okullardaki en önemli yönelimlerden biri de meslek seçimidir. İnsan hayatının dönüm noktası olan böyle bir atılımda, bireyin uygun mesleğe yöneltilmesi ilgi, yetenek ve birçok alandaki becerisinin tanınmasıyla mümkündür. Böyle bir durumda, bu tanıma ve yönlendirme işleminin bilimsel veriler ve yöntemlerle yapılması önem kazanır. Rehberlik hizmetlerinin ana işlevinde de bu bilimsel yaklaşım mevcuttur. Yaşamın karmaşıklaşması, köyden kente göç olgusu, ekonomik ve sosyal çalkantılar çocuğun duygusal yönüne daha fazla ağırlık verilmesi, onun uyum sorunlarına eğilimine neden olmuştur. Hırsızlık, yalan söyleme, saldırganlık eğilimi, antisosyal davranışlar, okuldan kaçma gibi uyum ve davranış bozukluklarına çözüm getirmek psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleriyle mümkün olabilir. Öğrencinin ders başarısızlıkları kendisi için önemli bir sorundur. Sadece öğrenci için değil okul, aile, toplum ve ekonomi içinde önemli bir sorundur. Okul rehberlik hizmetleri ders başarısızlıklarına önemle eğilmekte ve bunların nedenlerini bilimsel bir bakış açısıyla incelemektedir. Rehberlik hizmetleri günümüzde öğretmenlik görevlerinin ötesinde bir uzmanlık alanı haline gelmiştir Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri bu alanda yetişmiş, uzman danışmanlar tarafından yürütülmektedir. Bu noktada önemli bir sorun ortaya çıkmaktadır, rehberlik hizmetleri öğrencilerin kişisel ve sosyal gelişimlerine yardım sağlayacak bir boyut olarak okullarımızda bu alana hizmet verecek personelin nicel yetmezliği nedeniyle tüm öğretmenlere ve özellikle sınıf öğretmenlerine büyük yükümlülükler düşmektedir. Öğretmenlerin öğretim işlevini yerine getirirken rehberlik hizmetleri kapsamına giren bazı etkinliklerde bulunması öğrenmeyi kolaylaştırdığı gibi, öğrencilerin ruh sağlığını da koruyabilir. (ALINTI)